Hazine ve Maliye Bakanlığı Eylül ayı bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Eylül ayında bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 88,5 artarak 831 milyar 603 milyon liraya, bütçe harcamaları ise yüzde 63,4 artarak 932 milyar 68 milyon liraya ulaştı.
Ocak-eylül döneminde bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 76,9 artarak 6 bin milyar 84 milyar 619 milyon liraya ulaştı. Aynı dönemde bütçe giderleri ise yüzde 81,1 artarak 7 bin milyar 158 milyar 637 milyon liraya ulaştı.
Devlet bütçesi eylül ayında 100 milyar 464 milyon lira, ocak-eylül döneminde ise 1 trilyon 74 milyar 18 milyon lira açık verdi.
Sonuç olarak, merkezi yönetim bütçe gideri 2023 Eylül ayında 570 milyar 482 milyon lira olurken, bu yılın aynı ayında yüzde 63,4 artışla 932 milyar 68 milyon liraya yükseldi. 2024 yılında devlet bütçe giderleri için öngörülen 11 bin milyar 89 milyar 37 milyon liralık ödeneğin yüzde 8,4’ü kullanıldı.
class = “medyanet-inline-adv”>
Geçen yılın eylül ayında faiz dışı denge 58 milyar 454 milyon lira açık verirken, bu yılın aynı ayında faiz dışı denge 48 milyar 213 milyon lira fazla verdi.
Faiz dışı bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 56,8 artarak 783 milyar 390 milyon liraya ulaştı. Faiz dışı giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı geçen ay %8 olarak hesaplanırken, 2023 yılının aynı ayında bu oran %10,1 olarak gerçekleşti.
Eylül ayında personel giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 82,5 artarak 245 milyar 204 milyon liraya ulaştı. Bütçede personel giderleri için öngörülen 2 bin 553 milyar 495 milyon liranın yüzde 9,6’sı kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına yönelik devlet primi harcamaları Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 75,5 artarak 30 milyar 458 milyon liraya, bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon liranın ise yüzde 9,7’sine ulaştı.
Söz konusu dönemde bütçede mal ve hizmet alımı için öngörülen 679 milyar 766 milyon liralık ödeneğin yüzde 10’u harcandı. Eylül ayında mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar yüzde 62,7 artışla 68 milyar 256 milyon liraya ulaştı.
class = “medyanet-inline-adv”>
Eylül ayında cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 56,9 artarak 332 milyar 578 milyon liraya ulaştı. Bütçede öngörülen 4 bin 266 milyar 709 milyon liranın yüzde 7,8’i kullanıldı.
Eylül ayında yatırımlar 84 milyar 265 milyon lira olurken, sermaye transferleri ise 6 milyar 930 milyon lira olarak hesaplandı. Finansman giderleri 15 milyar 700 milyon lirayı buldu.
Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 110,1 artışla 148 milyar 678 milyon liraya ulaştı.
BÜTÇE GELİRLERİ
Geçen yılın eylül ayında merkezi yönetim bütçe gelirleri 441 milyar 265 milyon lira olurken, geçen ay yüzde 88,5 artışla 831 milyar 603 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre 2023 yılı Eylül ayında bütçe gelir gerçekleşme oranı yüzde 9 iken geçen ay yüzde 9,9 oldu.
class = “medyanet-inline-adv”>
Geçen ay vergi gelirleri tahsilatı Eylül 2023’e göre yüzde 89,6 artarak 732 milyar 244 milyon liraya ulaştı. 2023 yılında bütçe tahminlerine göre vergi geliri gerçekleşme oranı yüzde 9 iken geçen ay yüzde 9,9 olarak hesaplanmıştı.
Genel bütçenin vergi dışı diğer gelirleri ise yüzde 79,4 artışla 83 milyar 616 milyon liraya yükseldi. Olağanüstü bütçeli idarelerin gelirleri 12 milyar 930 milyon lirayı, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 2 milyar 813 milyon lirayı buldu.
Vergi türleri itibarıyla Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 119, kurumlar vergisi yüzde 1056,5, ulusal katma değer vergisi yüzde 62,4, özel tüketim vergisi yüzde 28,7, bankacılık ve sigortacılık işlemleri oldu. Tahsil edilen katma değer vergisi yüzde 18,4, damga vergisi yüzde 84,9, vergiler yüzde 52,6, diğer vergilerin tahsilatı ise yüzde 14,2 arttı.
class = “medyanet-inline-adv”>
OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDEKİ BAŞARILAR
Merkezi yönetim bütçe giderleri 2023 Ocak-Eylül döneminde 3 trilyon 952 milyar 585 milyon lira olurken, bu yılın aynı döneminde yüzde 81,1 artarak 7 trilyon 158 milyar 637 milyon liraya yükseldi. 2024 yılında devlet bütçe harcamaları için öngörülen 11 bin milyar 89 milyar 37 milyon liralık ödeneğin yüzde 64,6’sı kullanıldı.
Ocak-eylül döneminde faizle bağlantılı olmayan bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 79,4 artarak 6 bin milyar 245 milyar 951 milyon liraya ulaştı. Faiz dışı harcamaların bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı %63,5 olarak hesaplandı.
Aynı dönemde personel giderleri yüzde 108,8 artarak 2 bin milyar 6 milyar 736 milyona ulaşırken, bütçede öngörülen 2 bin 553 milyar 495 milyon ödeneğin yüzde 78,6’sı kullanıldı.
class = “medyanet-inline-adv”>
Sosyal güvenlik kurumlarına yönelik devlet primi harcamaları bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 80 artarak 246 milyar 567 milyon liraya, bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon liranın yüzde 78,9’una ulaştı.
Ocak-eylül döneminde bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon liranın yüzde 66,9’u mal ve hizmet alımında kullanıldı. Bu dönemde mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar yüzde 65,9 artışla 454 milyar 468 milyon liraya ulaştı.
Cari transferler yüzde 68,7 artarak 2 bin 740 milyar 330 milyon liraya ulaştı. Bütçede öngörülen 4 bin 266 milyar 709 milyon liranın yüzde 64,2’si harcandı.
Söz konusu dönemde 532 milyar 861 milyon lira yatırım, 52 milyar 485 milyon lira sermaye hesabı transferi yapıldı. Finansman giderleri ise 212 milyar 504 milyon lira olarak hesaplandı.
Faiz giderleri yüzde 93,8 artarak 912 milyar 686 milyon liraya ulaştı.
Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 3 bin milyar 439 milyar 983 milyon lira olan devlet bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 76,9 artarak 6 bin milyar 84 milyar 619 milyon liraya ulaştı. Bütçe tahminlerine göre 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı yüzde 69,8 iken bu yıl aynı dönemde yüzde 72,1’e yükseldi.
Aynı dönemde vergi gelirlerinin tahsilatı ise geçen yılın Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 72,2 artarak 5 bin milyar 134 milyar 59 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminlerine göre gerçekleşme oranı %69,3 oldu.
Genel bütçenin diğer vergi dışı gelirleri de yüzde 107,1 artışla 793 milyar 429 milyon liraya ulaştı. Olağanüstü bütçeli idarelerin gelirleri 123 milyar 36 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 34 milyar 95 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi türleri itibarıyla Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 119,9, kurumlar vergisi yüzde 37,7, milli katma değer üzerinden kurumlar vergisi yüzde 103,2, özel tüketim vergisi yüzde 103,2 oldu. %63,3 oldu. bankacılık ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 10, ithalatta katma değer vergisi yüzde 50,7, damga vergisi yüzde 77,8, harçlar yüzde 51,9 ve diğer vergi gelirleri yüzde 51,5 arttı.