Araştırma: Mikrodalga fırınlarda ısıtılan plastik kaplar nanoplastik yayıyor

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yapılan bir araştırmada bilim insanları mikrodalga fırınların sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin uyarıda bulundu.

Araştırmacılar, özellikle plastik kaplarda ısıtılan hazır yiyecekler için “plastik atom bombasından farkı yok” benzetmesi yaparken, yiyecekleri hızla ısıtan mikrodalga ışınların katı ve sıvı gıdaların temel yapısını da bozduğunu ileri sürdü.

Nebraska Üniversitesi araştırma görevlileri, suni ve sentetik maddelerin mikrodalga fırınlardaki ışınlara maruz kaldığında insan sağlığına yaptığı olumsuz etkilerle ilgili bir çalışmaya imza attı.

Verilere göre mikrodalga fırınlarda ısıtılan plastik kap ve hazır paketlerdeki yiyeceklerin santimetre karesinde 2 milyar nanoplastik, 4 milyondan fazla da mikroplastik olduğu ortaya çıktı.

Plastik kullanımına karşı çıkarak bu kimyasalların günlük hayatımızdan çıkarılması için çalışan sivil toplum örgütü Beyond Plastic’in başkanı Judith Enck, “Sadece bu çalışma bile plastiklerin ya da tek kullanımlık plastiklerin günlük hayatımızdan çıkarılması ya da gıdalarla temasının yasaklanması için yeterli deliller sunuyor. Bence bu çalışma bir uyanış çağrısı olmalıdır. FDA’nın da (ABD Gıda ve İlaç Dairesi) bu konuda acilen harekete geçmesi gerekiyor.” diye konuştu.

FDA’nın bu konuda sessiz kaldığını belirten Enck, “Çok daha fazla aktif olmalı ve koruyucu önlemler almalılar.” diye konuştu.

“FDA’nın onayladığı bebek biberonları dahi tehlikeli”

Nebraska Üniversitesi’ndeki araştırma ekibinin başında olan Kazi Albab Hussain, yaptıkları çalışmalarda FDA’nın onayladığı bebek biberonlarının da alarm verdiğini kaydetti.

2021 yılında başlayan çalışmalara göre, bebek biberonları su, meyve suyu, süt ve diğer katı-sıvı karışımı gıdalarla dolduruldu ve sadece 3 dakika kadar mikrodalga fırında ısıtıldı.

Sonuçlara göre FDA onaylı biberonlar da ısıya maruz kaldığı zaman bebeklerin tükettiği içeceklere plastik parçacıkları bulaştırıyor.

Hussain, bu çalışma esnasında yeni bebekleri olduğunu kaydederek, çocuğunu plastik toksinlerinden yeterince koruyamadığını belirtiyor:

“Bu tarz durumlardan kaçınmamız gerekiyor ve daha fazla dikkat etmeliyiz. Mikro ve nano plastikler neredeyse hayatımızın her evresinde var. İnsanlar bu tarz araştırmaların sonuçlarını bilmeli ve daha fazla bilinçli olmalılar. Seçimlerini de daha akıllıca yapmalılar.”

Plastik parçacıklar

Daha önce Dünya’da plastik kirliliği ile ilgili birçok araştırma yapıldı. 

Henry Ford Health sivil toplum örgütünün yaptığı araştırmaya göre okyanusun en derin noktalarında bile plastik nano ya da mikro boyutta plastik parçacıkları bulunuyor. 

Henry Ford Health verilerine göre insanların yüzde 77’sinin kanında plastik parçaları bulunuyor.

Birçok plastik madde PFAS denilen zehirli kimyasallar içeriyor. ABD’deki kamu sağlık yetkilileri ülkedeki nüfusun yüzde 97’sinin kanında PFAS kimyasalları içeren nano plastik bulunduğunu tahmin ediyor.

“Plastikler, böbrek hücrelerinin yüzde 75’ini öldürdü”

Nebraska Üniversitesi’ndeki ayrıntılı araştırmada mikro-nano plastiklerin böbreklerle olan zararlı etkilerine dair bulgulara ulaşıldı.

Yapılan deneylerde plastik şişeler mikrodalga fırınlarda ısıtıldı ve bu şişelerin içerisindeki sıvılar böbreklerde bulunan hücrelerle temas ettirildi. Sonuçlar oldukça korkutucu. Mikrodalgada ısıtılan toksik plastiklere maruz kalan sıvılar böbrek hücrelerinin yüzde 75’ini öldürdü. 

Araştırma görevlisi Hussain, mikro plasiklere uzun süre maruz kalmanın çok daha tehlikeli ve zararlı olduğunu, araştırma derinleştirilirse plasitğin sağlığa zararlarının çok daha ileri boyutlarda çıkacağını ifade ediyor.

Mikroplastiklerden nasıl korunuruz?

Kaliteli plastikler daha az parçacık yaysa da uzmanlar azami seviyede gıda-plastik temasından kaçınmak gerektiğini belirtiyor.

Bunun yanında artık piyasada plastiğe benzeyen ancak içerisinde zehirli kimyasallar olmayan, ya da yüzde 100 oranda bitkisel (vegan) kaplar ve yiyecek paketleri, poşetleri ya da streç folyolar bulunuyor. 

Gıdaları paketlerken bu tarz ürünlere yönelmek ya da cam, toprak, metal ya da ahşap kaplar kullanmak nano-mikro plastiklerden bizi büyük oranda koruyacaktır.

Yine piyasada plastik içermeyen kahve ve çay poşetleri, cam biberon, cam ve metalden yapılmış kettle, kapağı plasitk içermeyen (metal) termoslar ve bitkisel bazlı taşınabilir saklama kapları bulunuyor.

Kazi Albab Hussain günlük hayatta gıdaların plastiklerle temasının tamamen kesilmesi taraftarı:

“Bir gün gıda paketleri yüzde 100 olarak plastiklerden arındırılmış olacak. Bu tarz sağlıklı metaryellerle paketlemiş gıda ürünlerinin yakın zamanda raflarda olacağını umuyorum.”