SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4500 ve 5400 günlük prim üzerinden oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları sağlayan sigortalılar daha erken emeklilik hakkı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden erken emeklilik imkânı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları daha ağır. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.